Decyzja, czym ogrzewać dom, należy do jednych z ważniejszych, jaką musi podjąć właściciel nieruchomości.
W przypadku domu jednorodzinnego do wyboru jest bardzo wiele rozwiązań. Wyjaśniamy, jakie ogrzewanie domu jest korzystne i na co zwrócić uwagę, wybierając konkretny rodzaj ogrzewania.
Kwestia ogrzewania domu jednorodzinnego, ale i mieszkania stała się w ostatnich miesiącach wyjątkowo drażliwa i trudna. Ceny surowców energetycznych mocno wzrastały w ostatnim czasie i zapewne to się szybko nie zmieni. W tym kontekście pytanie, jakie ogrzewanie domu jest najkorzystniejsze, staje się niezwykle istotne. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że koszty utrzymania gospodarstwa domowego pochłaniają niemal 19% budżetu przeciętnej rodziny, a w tych kosztach duży procent stanowią wydatki na nośniki energii i ciepła [^1]. Nic dziwnego, że w tej sytuacji kluczowe znaczenie ma znalezienie najkorzystniejszego ogrzewania domu.
Sposób ogrzewania domu ma wpływ na komfort mieszkania i na domowy budżet. To oznacza, że ogrzewanie do domu musi zostać wybrane starannie, nie może być przypadkową decyzją. Jest to jedna z najważniejszych decyzji dotyczących domu czy mieszkania. Należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników. To przede wszystkim koszty ogrzewania domu (koszty eksploatacji). Z jednej strony trzeba wziąć pod uwagę możliwości finansowe użytkowników domu, a z drugiej fakt, że ceny surowców mocno wzrastały w ostatnich miesiącach i zapewne będzie tak przez kolejne lata. Przy czym niektóre nośniki energii wzrosły bardziej niż inne (np. gaz ziemny, węgiel). Należy zatem postawić na źródło ciepła, które nie będzie generowało dużych kosztów.
Ogrzewanie do domu musi także uwzględniać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz lokalne warunki (np. brak możliwości przyłączenia do instalacji gazu ziemnego). Trzeba uwzględnić również koszt wykonania instalacji, koszt zakupu i montażu źródła ciepła. Ważne jest zapotrzebowanie budynku na ciepło, ocieplenie domu lub jego brak, czy sposób ogrzewania jest przyjazny środowisku (kwestie ekologiczne są coraz ważniejsze). Nie bez znaczenia jest także komfort użytkowania ogrzewania i stopień jego automatyzacji.
Aby wybór ogrzewania był naprawdę świadomy, trzeba wyjaśnić, jakie systemy grzewcze są dostępne dla gospodarstw domowych. Opcji jest kilka. Każde rozwiązanie ma zalety i wady, dlatego trzeba je poznać przed podjęciem decyzji. Najczęściej pierwszą kwestią jest decyzja, czy w domu wybrać grzejniki ścienne, ogrzewanie podłogowe, a może postawić na większą swobodę związaną z ogrzewaniem elektrycznym.
W przypadku centralnego ogrzewania domu popularnym rozwiązaniem są grzejniki ścienne. Przystosowane są do różnych źródeł ciepła, mogą współpracować z różnymi kotłami. Instalacja z grzejnikami jest projektowana do zasilania wodą o dość wysokiej temperaturze (np. 70°C), a kaloryfery wymagają powieszenia na ścianach, co ogranicza niekiedy możliwości aranżacyjne pomieszczenia. Grzejniki nagrzewają powietrze, które w pierwszej kolejności ucieknie pod sufit, czyli trzeba dostarczyć więcej ciepła, żeby skutecznie ogrzać pokój.
Często toczy się spór, czy lepsze jest ogrzewanie podłogowe, czy ogrzewanie domu kaloryferami. Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Ogrzewanie podłogowe wymaga więcej prac remontowych. Do tego jest ogrzewaniem niskotemperaturowym. Zwykle temperatura zasilania nie przekracza 40°C. To oznacza, że przy ogrzewaniu podłogowym można zdecydować się na montaż np. pompy ciepła, która nie generuje tak wysokiej temperatury, jaka byłaby potrzebna do kaloryferów (może ją osiągnąć przy dużo wyższych kosztach eksploatacyjnych pompy). Zasilanie podłogówki kotłem węglowym wymaga dodatkowego układu mieszającego, który obniży temperaturę wody. Do tego dochodzi znacznie większa bezwładność cieplna, czas reakcji na podniesienie/obniżenie temperatury jest tu praktycznie najdłuższy.
W przypadku ogrzewania elektrycznego mogą być wykorzystywane zarówno grzejniki ścienne, jak i podłogówka. Dlaczego zatem ogrzewanie energią elektryczną pojawia się w tym miejscu? Wszystko dlatego, że współczesne ogrzewanie elektryczne to bardzo zaawansowane rozwiązania i nie zawsze muszą korzystać z kaloryferów czy ogrzewania podłogowego. Owszem, mogą to być podłączone do prądu grzejniki ścienne czy instalacja podłogowa, może to być również ogrzewanie z pompą ciepła zasilaną z gniazda elektrycznego (najkorzystniej instalować pompę ciepła z fotowoltaiką), ale to przecież niejedyne rozwiązania. Można używać również różnych piecyków i termowentylatorów przenośnych, a także ogrzewania na podczerwień. Zatrzymajmy się nad ostatnią opcją.
Ogrzewanie na podczerwień jest innowacyjnym rozwiązaniem i bazuje na przemieszczaniu fal elektromagnetycznych. Promienniki podczerwieni można umieszczać dowolnie w różnych miejscach, zyskując ogrzewanie sufitowe, ścienne lub mobilne (przenoszone z miejsca na miejsce, jednak to systemy bardziej na dogrzewanie pomieszczeń niż grzanie całoroczne). Ich działanie można przyrównać do promieniowania słonecznego, zamieniają cały użyty prąd w ciepło. Fale podczerwieni, napotykając przeszkodę, zamieniają się w ciepło i równomiernie ogrzewają pomieszczenie.
Panel grzewczy nagrzewa się jak każdy inny system grzewczy, ale ciepło nie ucieka od razu pod sufit, jak to ma miejsce w przypadku klasycznych grzejników. Grzeje natomiast kierunkowo, dzięki czemu czujemy ciepło wyraźnie nawet metr przed panelem grzewczym. Do tego z promiennika podczerwieni nic nie wycieka, nie ulatnia się, nie trzeba niczego czyścić, nie trzeba usuwać popiołu. To wszystko sprawia, że ogrzewanie na podczerwień jest bezpieczne, czyste i komfortowe w użytkowaniu. Ponadto taki rodzaj ogrzewania jest bardzo trwały. Nie potrzebuje żadnych konserwacji, żeby sprawnie działać nawet przez kilkadziesiąt lat.
Kolejna zaleta ogrzewania na podczerwień to możliwość pracy zarówno jako główne, jak i pomocnicze źródło ciepła. Do tego nie trzeba wcale likwidować dotychczasowego systemu ogrzewania. Panele na podczerwień mogą również doskonale uzupełniać inne źródła ciepła. Bardzo dobrze sprawdzają się zarówno w nowych budynkach, jak i w starych domach. Ogrzewanie na podczerwień może również współpracować z instalacją fotowoltaiczną, jeszcze bardziej redukując wydatki na zapewnienie ciepła domownikom.
Wybór paliwa do ogrzania domu jednorodzinnego ma istotne znaczenie nie tylko dla komfortu użytkowania systemu grzewczego, ale i dla kosztów ogrzewania.
Ogrzewanie gazowe można znaleźć w wielu polskich domach i mieszkaniach. Nowoczesny piec gazowy z zamkniętą komorą spalania nie zajmuje dużo miejsca, nie potrzebuje osobnej kotłowni i jest w zasadzie bezobsługowy. W przypadku gazu ziemnego problemem może być jednak dostępność sieci gazowej w miejscu zamieszkania. Do tego w ostatnich miesiącach mocno rosły ceny gazu ziemnego i trudno liczyć na ich spadek w najbliższej przyszłości.
Alternatywą dla gazu ziemnego może być gaz płynny, czyli LPG. Sprawdzi się tam, gdzie nie ma sieci gazowej. Instalacja taka składa się ze zbiornika umieszczonego na posesji, kotła gazowego i instalacji wewnętrznej (np. kaloryfery). Niestety, rozwiązanie z LPG może wiązać się z wysokimi kosztami inwestycji (wykonanie zewnętrznej instalacji do zbiornika i jego zakup), a o tego nie każdy plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na montaż zbiornika LPG. Eksploatacja również zwykle jest wyższa, niż tradycyjny gaz ziemny bezpośrednio z sieci, ponieważ musimy posiłkować się zewnętrznymi dostawcami.
Nadal eksploatacja kotłów węglowych w Polsce jest dość popularna, a szczególnie kotłów z podajnikiem paliwa. To nie to jest jednak rozwiązanie dla każdego. System grzewczy oparty na węglu jest dość uciążliwy – nawet w nowoczesnych kotłach trzeba uzupełniać systematycznie paliwo, usuwać popiół i regularnie czyścić. Do tego wszyscy pamiętają problemy z zakupem węgla w obecnym sezonie grzewczym i jego błyskawicznie rosnącą cenę. Ponadto takie paliwo nie jest ekologiczne, a w starszych piecach emisja zanieczyszczeń może być bardzo duża.
Inna opcja to ogrzewanie domu olejem opałowym. Kocioł na takie paliwo zapewnia wysoki komfort termiczny i w zasadzie nie wymaga obsługi, wszystko jest zautomatyzowane. Łatwo również nabyć olej opałowy. Niestety, koszty eksploatacji są dość wysokie. Do tego potrzeba dużo miejsca na zbiornik, w którym będzie przechowywane paliwo.
Dom można ogrzewać również drewnem i pelletem. Drewno w kawałkach spalane jest w piecach bez podajnika lub w kominkach, natomiast pellet wykorzystuje kotły z podajnikiem. Palenie drewnem w kawałkach jest nie tylko nieefektywne, ale i uciążliwe. Również kotły na pellet wymagają systematycznego uzupełniania paliwa. Nie można także zapominać, że w ostatnich miesiącach zarówno drewno opałowe, jak i pellet mocno zdrożały. Kominki z kolei, o ile jeszcze są możliwe do zainstalowania, dobrze się spisują jako system dodatkowy.
Jakie jest zatem najtańsze ogrzewanie? Węgiel, gaz, drewno i olej opałowy mocno zdrożały w obecnym sezonie grzewczym i ceny tych paliw będą zapewne jeszcze rosły. Wydaje się, że korzystnym rozwiązaniem mogą być odnawialne źródła energii w połączeniu z pompami ciepła. Nie jest to złe rozwiązanie, ale trzeba pamiętać, że przy bardzo niskich temperaturach pompy ciepła tracą na swojej sprawności, więc dobrze mieć wtedy ogrzewanie hybrydowe (dodatkowe źródło ciepła). Jest to też bardzo wysoki koszt inwestycji – często minimum kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Najkorzystniejsze okazuje się ogrzewanie na podczerwień. Nowoczesne panele nie zużywają dużo prądu, nie wymagają dodatkowej skomplikowanej instalacji, przeprowadzenia generalnych remontów. Nie trzeba również likwidować starego ogrzewania i występować o żadne pozwolenia. Ogrzewanie na podczerwień jest nawet 30% wydajniejsze niż tradycyjne systemy grzewcze, jest porównywalne do eksploatacji pomp ciepła. Jest od niej znacznie tańsze, zatem można przyjąć nawet, że inwestująć te różnicę w inwestycji dodatkowo w fotowoltaikę, można mieć ogrzewanie za darmo w cenie pompy ciepła. Aby ogrzać 10 m2 powierzchni, ogrzewanie na podczerwień zużyje ok. 650 W energii, gdy tymczasem tradycyjne ogrzewanie potrzebuje nawet 2000 W.
Wybór odpowiedniego ogrzewania domu ma istotne znaczenie dla komfortu cieplnego, wygody użytkowania i kosztów. Na rynku dostępne są różne rozwiązania. Najkorzystniejszym okazuje się nowoczesne ogrzewanie na podczerwień, które sprawdzi się zarówno w nowych, jak i starych domach.
Źródła:
[^1]: https://subiektywnieofinansach.pl/koszty-utrzymania-mieszkan-polski-lad-dodatek-oslonowy-podwyzki/?
